Özet

GİRİŞ ve AMAÇ

Glioblastom, kötü seyirli, erişkinlerde en sık görülen primer beyin tümörüdür. Standart tedavi sonrası hastaların hemen hepsinde progresyon gelişmektedir. Progresyonda re-operasyon, sistemik tedaviler ve re-irradyasyon uygulanabilmektedir. Erken progrese olanların prognozu geç progrese olanlara göre daha kötüdür. Bu çalışmada progresyon zamanına göre kurtarma tedavi seçeneklerinin irdelenmesi amaçlandı.

YÖNTEM ve GEREÇLER

Temmuz 2011-Mart 2016 arasında tedavi edilmiş 73 nüks glioblastom tanılı hasta restospektif olarak değerlendirildi. Standart tedavi programı tamamlanmadan önce (≤9 ay) progrese olanlar ‘ERKEN’, tamamlandıktan sonra (>9 ay) progrese olanlar ‘GEÇ’ progresyon olarak tanımlandı. Her iki grup için kurtarma tedaviler irdelendi. Sağkalım analizleri için Kaplan-meier metodu kullanıldı. Tek değişkenli analizlerde log rank, çok değişkenli analizde cox-regresyon testi kullanıldı.

BULGULAR

İlk tanıdan itibaren genel sağkalım 20 ay (%95 CI 17.0-22.9), 2 yıllık genel sağkalım %32.9 olarak bulundu. Medyan progresyon zamanı 10 (1-42) aydı. Progresyon sonrası genel sağkalım 8 ay (%95 CI 6.2-9.8) olarak saptandı. Çok değişkenli analizde, 9 aydan erken progresyon (p<0.001) ve destek tedavi (p<0.001) sağkalımı negatif yönde etkileyen faktörler olarak bulundu. Geç progresyonda cerrahinin, sistemik tedaviden (medyan 27’ye karşı 10 ay, p: 0.005) ve destek tedavisinden (medyan 27’ye karşı 3 ay, p<0.001) daha iyi sağkalım sağladığı gözlendi. Erken progresyonda ise re-operasyon ve destek tedavisi arasında fark saptanmadı (medyan 3’e karşı 1 ay, p: 0.143).

TARTIŞMA ve SONUÇ

Glioblastomda standart tedaviler sonrası progresyon kaçınılmazdır. Progresyon sonrası sağkalım 1 yıldan kısadır ve kurtarma tedavi seçenekleri için uygun hasta seçimi önemlidir. Erken progresyon gösteren hastaların sağkalımı düşüktür ve re-operasyon bu hastalar için uygun olmayabilir.